SATIŞ SALONU İŞLEYİŞ PROSEDÜRÜ
1.0.AMAÇ
Bu sözleşmenin amacı, 5174 Sayılı Kanunun 28 ve 34’ncü maddeleri ile Ticaret Borsalarına verilen görevlere istinaden, çiftçilerin ve tacirlerin ürünlerine ilişkin alım-satım muamelelerinin, Borsa satış salonunda, rekabet şartları altında, dürüstlük ve açıklık ilkeleri çerçevesinde gerçekleşmesine ve takibine imkan sağlamaktır.
2.0.KAPSAM
İşbu sözleşme Tarsus Ticaret Borsasında yapılan, peşin ödemeye dayalı “spot” işlemlerin niteliği, alım-satım şekli satış yapan müstahsilin görev ve yükümlülükleri, alım yapan tacirlerin faaliyet ve denetim esasları ile yükümlülükleri, işlemlerin tescil, takip ve kontrolü, ihtilafların halli ve oluşan zararların tazmini, Borsa Üyelerinin yetki ve sorumlulukları ile diğer hususları kapsar.
3.0. SPOT İŞLEMLERİN GERÇEKLEŞME SAFHALARI VE ALIM-SATIM ŞEKLİ
3.1. KANTAR ve NUMUNE ALMA KISMI:
Borsada ürününü satmak isteyen müstahsiller ve tacirlere kantarlarda ürün tartım ve numune alınması hizmetinin sağlandığı bölümdür. Üretici ve tacirlerden kimlik bilgileri, il, ilçe ve köylerine ilişkin ikametgah bilgileri ile satılacak ürüne ilişkin bilgiler alınarak, bilgisayar sistemine yüklenir. Sonda cihazı ile ürüne ilişkin 3 numune alınır, numunelerden biri laboratuara, diğeri şahit numune olarak ayrılır ve 3 üncüsü ise satış salonuna aktarılır. Numuneler satışa en az 2 saat önce getirilir.Boş dolu ölçümlerinde Borsa Kantarı ölçümleri esastır.Kantar ücreti satıcıdan peşinen tahsil edilir.
3.2. LABORATUAR KISMI:
Ürünlerin kalite, sınıf, derece ve gruplarının belirlendiği ve bilgisayar sistemine işlendiği bölümdür. Ürünlerin kalite spektleri, mevcut uygulamadaki yasal mevzuat uyarınca ilgili laboratuar cihazları ile usül ve yöntemler dairesinde tespit edilir. Kalite ve sınıflandırılması yapılan ürünler, araç kantar sırası göz önüne alınarak rapor halinde bilgisayar sistemine yüklenir. Sisteme girilen ürün ve kalite bilgileri, Borsa hizmet binasındaki satış salonunda yer alan alım-satım bölümündeki projeksiyon,tv,internet ve medya araçları destekli bilgisayar sisteminde, satılacak ürünler listesinde sırasına göre yer alır.Laboratuar analiz ücretleri satıcıdan peşinen tahsil edilir.
3.3. SATIŞ SALONU KISMI:
Alıcı ve satıcıların bir arada bulunduğu, arz ve talebin çağdaş ve modern bir ortamda karşılaştığı mekandır.
Alım-satım ve B) Tescil bölümü olmak üzere iki kısımdan oluşur. Alım - satım muamelelerinde açık arttırma esas alınmıştır. Salon ücreti tescile konu ürünün toplam bedelinin binde 3 tür.
3.3.1. Alım-satım kısmı:
Alım-satım muameleleri borsa görevlisi aracılığı ile gerçekleştirilir. Laboratuardan gönderilen satılacak ürün ve kalite kriterleri, görevli vasıtası ile projeksiyon,tv,internet ve medya araçları destekli bilgisayar sisteminden yansıtılır.
Alıcılar, dokunmatik ekranlı bilgisayarları kullanarak, rastgele erişimli olarak açık arttırmaya katılırlar. Son aşamada; en son arttırılan fiyat üzerinden, 7 saniye içinde artırım olmadığı taktirde, ürünün satış fiyatı olarak görevli tarafından sisteme işlenir. Satıcıya ve ürüne ilişkin bilgilerden sonra, alım-satım bölümünde de ürün fiyatı ve alıcıya ilişkin bilgiler tamamlanmış olur. Alım-satım işleminin tamamlanması için, açık arttırma neticesinde oluşan fiyatın satıcı tarafından da onaylanması gerekir. Bu amaçla satıcının onayı sorulur. Satıcının onaylama esnasındaki bekleme süresi, en geç 10 dakikadır.Kantar ve analiz ücretleri ödenen numunelerin alım satımı yapılır.
3.3.2. Tescil Kısmı:
Satıcı tarafından onaylanan alım - satım işleminin, bilgisayar sistemindeki kayıtlara işlendiği ve ürün numunesinin, ürün raporu ile birlikte alıcıya teslim edildiği bölümdür.
Alım-satım işlemi, alım-satım beyannamesine işlenir. Alıcı ve satıcı imzası neticesinde, şahit numune olarak ayrılan kısım torbalanarak alıcıya verilir. Laboratuarda bulunan numune de torbalanır, ürün raporu ile saklanır. Saklama süresi 24 saattir.
3.3.2.1 Üretici veya satıcı numune torbası ile birlikte ürününü, alıcı deposuna
götürerek teslim eder. Aynı gün veya en geç ertesi günü ( hafta sonlarına denk gelen ertesi gün ilk iş günüdür.) borsa görevlileri, ilgili alıcı deposunda, satış işleminin teslim, tesellüm ve tediye bakımından yükümlülüklerini yerine getirip getirilmediğini kontrol ederek, satılan ürüne ait müstahsil makbuzuna tescil tarih ve numarası verilerek, alım-satım beyannamesi tamamlanır. Salon ücreti bu esnada satıcı tarafından peşinen tahsil edilir.
3.3.2.2. Borsa satış salonunda işlem gören ürünlerin günlük fiyat bülteni; sözleşme çerçevesinde oluşturulan, bilgisayar programı marifetiyle, gerek faks ve gerekse internet vasıtasıyla hızlı ve etkin bir şekilde, iletilir.
4.0 ALIM SATIMLARDA ANLAŞMAZLIK VE NUMUNE SAKLAMA MÜDDETİ
4.1. İhtilaf Halinde Uygulanacak Olan Hububatların Kalite Kriterlerinin Azami Tolerans Hadleri
Analiz Adı
|
Azami Tolerans
|
Hektolitre
|
1,0
|
Protein
|
0,5
|
Rutubet
|
1,0
|
4.2. Numune üzerinden satılan malın partisi, satışa konulan numunesine uymadığı ve daha düşük evsafta bulunduğu hususunda anlaşmazlık sonucu ile Borsaya başvurulması halinde ;
Borsa görevlilerince, alıcı ve satıcının huzurunda, anlaşmazlık konusu üründen tekrar numune alınır. İlgili numunenin, borsa laboratuarında kalite ve kriterleri belirlenir. Şahit numune raporu da gözönüne alınarak,
Ürünün sınıf ve kalite kriterleri tolerans payı içerisinde yer alıp almadığına bakılır, farklılık yoksa, alıcı; ihtilafa konu ürünü teslim alarak, bedelini öder.
Ürünün sınıf ve “a” fıkrasında belirtilen kalite kriterlerinden herhangi birinin azami miktarını aştığı takdirde, alıcı, satın aldığı ilgili ürünü, satın almaktan imtina etme hakkına sahiptir.
Ancak, her halükârda, alıcının ürün numunesine uymadığı için, alım-satım iptal hakkı saklıdır.
Uzlaşma olmadığı taktirde, Borsa hakem heyeti devreye girerek, borsa muamelesi genel kaide ve hükümlerindeki esaslar uygulanır. Her halükarda salon ücreti tahsil edilir. Satıcının olmadığı halde bu ücret alıcıdan tahsil edilir.
4.3. Borsada satılan ürünlerin şahit numuneleri laboratuar analiz raporu ile birlikte 24 saat saklanır.
5.0 BORSA ALANI VE BORSA ALIM-SATIM SALONUNDA UYULMASI ZORUNLU KURALLAR
5.1. Borsa satış salonunda ürününü satan üretici veya tacir, aynı gün ürününü alıcı deposuna teslim etmek zorundadır. Alıcıda, satın aldığı ürünleri aynı gün teslim almak ve ürün bedelini peşin ödemek zorundadır.
5.2. Borsada satışı gerçekleşen alıcısı belirli ve tescili yapılan ürün, başka bir alıcı tarafından, her ne şartta ve yerde olursa olsun satın alınamaz. Satın alma amaçlı fiil ve harekette bulunamaz.
5.3. Borsa satış salonunda, her üye sadece kendi nam ve hesabına alım yapabilir. Herhangi bir şekilde başka bir firma adına alım ve satım yaptığı tespit edilen firma hakkında Disiplin Kurulu Yönetmeliği hükümlerine göre işlem yürütülür.
Ancak, İlçe sınırları dışında bulunan borsa üyesinin, yazılı talebi ile yetki verilen borsa üyesi, borsa satış salonunda o firma adına alım-satım yapabilir.
5.4. Borsaya satılmak amacıyla getirilen ürün araçlarının, sırası içerisinde, çevresinde, kantarların civarında ve ürün araçlarının bekletildiği araç park yeri içerisinde, borsa binasının önünde, alıcı ve satıcıların veya temsilcilerin alım – satım yapmaları veya alım-satıma teşebbüs etmeleri yasaktır.
5.5. Alıcılar ve satıcılar, Borsa satış salonu içerisinde kendilerine tahsis edilen yerlerde otururlar. Gerek alıcılar ve gerekse satıcılar, borsa görevlilerinin uyarmalarına gerek kalmaksızın ölçülü hareket etmek, gereksiz yüksek sesli konuşmalardan kaçınmak, kabuklu kuruyemiş yememek, sigara içmemek, satış masalarında gazete okumamak gibi kurallara uymak ve bir kamu kurumu çatısı altındaki ciddiyetle bağdaşmayacak söz tavır ve hareketlerden kaçınmak zorundadırlar.
6.0 İLGİLİ DÖKÜMAN VE KAYITLAR
§ Müstahsil Alım Beyannamesi TTB-FR-017
§ Tartım Bilet Formu TTB-FR-083
§ Analiz Talep Formu TTB FR-084
§ Numune Formu TTB FR-085