Yöresel ürünleri koruyan işarete coğrafi işaret adı verilmekte ve bu konu fikri mülkiyet haklarının kapsamına girmektedir.

Ülkemizde fikri mülkiyet hakları ile ilgilenen kuruluş Türk Patent Enstitüsü (TPE)’dür. Coğrafi işaretler ile ilgili yasal düzenleme 1995 tarihinde yürürlüğe giren Coğrafi İşaretlerin Korunması Hakkında 555 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile yapılmaktadır. KHK’nin 3. maddesi coğrafi işareti “belirgin bir niteliği, ünü veya diğer özellikleri itibariyle kökenin bulunduğu bir yöre, alan, bölge veya ülke ile özdeşleşmiş bir ürünü gösteren işaretlerdir” şeklinde tanımlamaktadır. Bu tanım aynı zamanda TPE tarafından da kullanılmaktadır.

Coğrafi işaret olarak tescil edilebilecek ürünler KHK’ nın 1.inci maddesinde; “doğal ürünler, tarım, maden ve el sanatları ürünleri ile sanayi ürünlerinden bu KHK’ da yer alan tanımlara ve koşullara uygun olan her türlü ürün” olarak ifade edilmiştir.

Bir coğrafi işaret tecilinin yapılabilmesi için üç koşulun oluşması gerekmektedir;

1. Coğrafi işaret mutlaka bir ürünle ilgili olmalı ve söz konusu ürün benzer ürünlerden bir takım farklılıklara sahip olmalıdır.

2. Söz konusu ürünler mutlaka coğrafi bir alan ile bağlantılı olmalıdır. Diğer bir ifade ile coğrafi sınırları belli olmalıdır.

3. Ürünlerin farklı özellikleri yani kaliteleri, ünleri ya da diğer özellikleri ile coğrafi orijinleri arasında mutlaka bir bağlantı olmalıdır.

Yukarıda sıralanan üç temel koşul olmaksızın coğrafi işaretin varlığından söz edilememektedir.

Coğrafi işaretlerin 3 temel fonksiyonu vardır;

*Orijini belirtir

*Kaliteyi garanti eder

* İşletmeye değer katar